Zarządzanie innowacją w przedsiębiorstwie

images

 

 

 

Innowacja, choć ma wiele definicji, zawsze jest wymieniana jako kluczowe źródło konkurencyjności. Innowacje są odpowiedzią na zmieniające się oczekiwania klientów, coraz krótszy cykl życia produktu, potrzebę osiągania zysków zgodnie z planami i oczekiwaniami właścicieli czy wreszcie sposób na trwałe budowanie wartości przedsiębiorstwa. Firmy, które podzielają ten pogląd uruchamiają działania o charakterze badawczo-rozwojowym, których efektem często jest zmiana realizowanych procesów technologicznych czy rozwinięcie oferty produktowej/usługowej celem zbudowania przewagi nad konkurencją.

Polskie przedsiębiorstwa poszukujące innowacji, najczęściej  dokonują tego wewnątrz własnej organizacji. Widoczną efektywność w tym zakresie osiągają szczególnie firmy, posiadające własne zaplecze badawczo-rozwojowe, potencjał do realizacji projektów wynalazczych i racjonalizatorskich oraz kulturę sprzyjającą innowacji. Z kolei podmioty bez własnego zaplecza mogą rozważyć współpracę z placówkami naukowo-badawczymi, uczelniami, czy podmiotami świadczącymi usługi B+R. Jest truizmem, że   dopasowanie profilu takiej placówki do celów przedsiębiorstwa będzie decydowało o powodzeniu projektu i komfortu współpracy. Dodatkowo, w przypadku występowania o dotację na przeprowadzenie badań, ocena potencjału naukowego do zrealizowania projektu będzie odgrywała kluczową rolę dla pozytywnej decyzji ewaluatorów.

Powstaje zatem zasadnicze pytanie:

Jakimi kryteriami kierować się aby wybrać najodpowiedniejszego partnera naukowego i jak go znaleźć?

Jak w każdym projekcie, w ogromnej mierze za finalny sukces odpowiada właściwie przeprowadzona faza przygotowawcza. Wysiłki włożone w zaplanowanie i przygotowanie przeprowadzenia projektu z obszaru innowacji mają duży wpływ na  uzyskanie maksymalnej efektywność jego realizacji pod względem osiągniętych rezultatów, czasu i kosztów oraz  zaangażowania zasobów.

Przed rozpoczęciem poszukiwania partnera naukowego do projektu badawczo-rozwojowego trzeba sobie przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie czego oczekujemy od tej współpracy. Jakie kompetencje i zasoby już posiadamy, a w jakim zakresie potrzebujemy wsparcia ze strony partnera. Rozumiejąc zakres oczekiwanego wsparcia będzie nam łatwiej sformułować  kolejne bardzo ważne pytanie: czy współpraca ma być realizowana z ośrodkiem naukowym czy naukowcem lub zespołem naukowców. Jeśli szukamy wiedzy to naukowiec (ze swoim zespołem) wbuduje się lepiej w nasze potrzeby ze względu chociażby na prostsze procedury zawarcia umowy (dotyczącej samej współpracy i kształtującej prawa stron do powstałych w wyniku projektu wartości niematerialnych). Jeśli natomiast poszukujemy zaplecza laboratoryjnego do przeprowadzenia eksperymentów potwierdzających czy też doprecyzowujących naszą hipotezę badawczą to współpraca z ośrodkiem wydaje się być bardziej dopasowanym kierunkiem wyboru.

Przechodząc do samych poszukiwań partnera naukowego, oprócz własnego rozeznania warto oprzeć się o rekomendacje zewnętrzne. Należy pamiętać, że wybór optymalnego zespołu naukowego do realizacji badawczej części innowacji, w celu wdrożenia i rozwijania innowacyjnych rozwiązań w przedsiębiorstwie, ma zapewnić przede wszystkim pomoc w opracowaniu nowego rozwiązania lub rozwoju aktualnie wykorzystywanej technologii.  Tym nie mniej pozyskując dla przedsięwzięcia pracowników naukowych, o ile dokonamy właściwej selekcji, możemy pozyskać dodatkowo nie tylko wsparcie merytoryczne przedsięwzięcia ale również autorytet, który zaświadczy o wysokim potencjale naukowym naszego zamierzenia. Może to zostać wykorzystane w promocji działalności firmy, promocji rozwiązania na etapie wdrożenia innowacji. Będzie to miało również bardzo duże znaczenie jeżeli projekt będzie szukał wsparcia dotacyjnego – jest powszechnie wiadomym, że zarówno NCBIR jak i Komisja Europejska ewaluując aplikacje zwraca bardzo dużą uwagę na potencjał naukowy członków zespołu i renomę zaangażowanych (lub reprezentowanych) ośrodków naukowych z punktu widzenia dziedziny projektu.

Myśląc o innowacji oprócz typowego podejścia do planowania projektu z pewnością warto także pamiętać o:

  • profesjonalnej, dogłębnej analizie potrzeb technologicznych i potencjału innowacyjności w firmie – należy w tej analizie odpowiedzieć sobie na pytanie czy przedsiębiorstwo jest w stanie udźwignąć ambicje planowanej innowacji z punktu widzenia zasobów, kultury, pozycji rynkowej itd.
  • analizie najnowszego stanu techniki w danej dziedzinie (włączając badanie doniesień naukowych i zgłoszeń patentowych) – aby uniknąć wyważania otwartych drzwi: bywa że pomysł innowacyjny z punktu widzenia naszego przedsiębiorstwa czy branży jest już wykorzystywany na przykład w branży pokrewnej
  • profesjonalnym zdefiniowaniu koncepcji innowacji na przykład w oparciu o metodologię TIPS/TRIZ
  • rozważeniu, czy skala przedsięwzięcia i jego potencjał nie uzasadnia powołania własnego Centrum Badawczo-Rozwojowego do realizacji działań innowacyjnych, co umożliwi pozyskanie nawet 100% refundacji kosztów działalności badawczo-rozwojowej oraz korzystania z odpisów na fundusz innowacyjności (co zmniejsza obciążenia podatkowe) czy też korzystać ze zwolnienia z podatku od nieruchomości
  • przygotowaniu założeń do utworzenia i funkcjonowania efektywnego konsorcjum naukowo-przemysłowego, szczególnie jeśli konsorcjum to miałoby działać w wymiarze międzynarodowym. W tym wypadku warto wybrać koordynatora konsorcjum, który na etapie realizacji prac zespołu nie tylko będzie odpowiadał za sprawną komunikację, ale dla którego najważniejszym zadaniem będzie dbanie o przestrzeganie terminów realizacji poszczególnych zadań, co jak wiadomo w zespołach rozproszonych nie jest proste
  • analizie możliwości pozyskania środków na finansowanie innowacji – aktualnie zadanie to staje się bardziej kompleksowe niż kiedyś. Przedsiębiorcy w Polsce mają szereg możliwości pozyskania bezzwrotnych dotacji z programów brukselskich, unijnych oraz innych dostępnych w Polsce i w wymiarze międzynarodowym. Specyfika planowanej innowacji może predestynować projekt do dofinansowania przez agencję (chociażby European Institute of Innovation & Technology (EIT), czy powiązane z nim KICe) działającą bardzo niszowo ale obsługujące mniejszą liczbę aplikacji co zwiększa czasem szansę na przebicie się ze swoim pomysłem.

Zarządzanie innowacją w przedsiębiorstwie jak widać jawi się jako zadanie bardzo kompleksowe. Firmy, których strategia stawia na innowacje zdecydowanie powinny rozwinąć kompetencję zarządzania innowacją wewnętrznie, tak jak w przypadku każdego innego procesu krytycznego. Przedsiębiorstwa, dla których innowacja nie jest krytyczna i zdarza się okresowo mogą zarządzanie tym zagadnieniem wyotsourceować korzystając z pomocy wyspecjalizowanej firmy konsultingowej.

Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszam na pnocee.pl i Facebook